Bruinvissen in februari
22 en 23 februari 2013
Het is al weer vier maanden geleden sinds mijn laatste Stena tocht. Hoewel het voorspelde weer er met windkracht 4-5 niet al te optimistisch uitziet, heb ik er goed vertrouwen in dat we wel wat zullen gaan zien. De afgelopen twee weken heb ik namelijk geregeld bruinvissen waargenomen vanaf de pretpier in Scheveningen en de berichten uit de andere kustplaatsen zijn er naar dat er toch redelijk wat bruinvissen onder onze kust te vinden zijn. Eenmaal in de vertrekhal van de Stena Line aangekomen hoef ik niet lang op mijn mede observeerder Esther te wachten. De vorige keer dat ik ging telden we ook al samen. We weten dus goed wat we aan elkaar hebben en we hebben er allebei zin in.
Onder het gebulder van de misthoorn verlaat de Stena Hollandica met veel tumult de haven van Hoek van Holland. Wanneer we de Nieuwe Waterweg uitvaren is het ons al duidelijk dat de zee ruwer zal zijn dan gehoopt. Ondanks dat zie ik in de branding bij het strand van Hoek van Holland het kopje van een zeehond uit het water steken. Wanneer we de strekdam passeren verslechteren de condities snel. Binnen no-time is het windkracht 6, wat voor het observeren van bruinvissen eigenlijk veel te veel is. Gelukkig hangt de brug, waar we vanaf observeren, ongeveer dertig meter boven het wateroppervlak. Deze hoogte helpt bij het zien van dieren in ruw weer. Het is wisselend bewolkt, wat in combinatie met de laagstaande zon voor mooie dramatische luchten zorgt.
Het kan dan wel mooi zijn, maar het zeeoppervlak fungeert als een enorme spiegel en bevat verschillende tinten en kleuren. Wanneer je op zoek bent naar zeezoogdieren en dus een verandering van het ’patroon’ probeert te vinden, is monotomie en het liefts grijs weer het beste.
Misschien komt het door de lastige lichtomstandigheden, maar het duurt een tijdje voordat het eerste vinnetje van de dag in de kijker valt. Na deze waarneming volgen er nog drie. Na dit korte succes trekt de lucht ineens dicht. Dit maakt het zoeken een stuk makkelijker. Helaas kost het ons ook een hoop daglicht. Om half zes kunnen we al niet meer door de kijker zoeken. Een half uur later moeten we definitief stoppen. Hoewel het nu echt donker is duurt het nog flinke wat tijd voordat we aanmeren. Op weg naar het hostel zijn we het over één ding eens. Het is mooi dat we ondanks de omstandigheden toch 5 dieren hebben gezien, maar we weten beiden dat dit morgen eigenlijk een stuk beter moet kunnen.
Wanneer we de volgende dag op weg zijn naar de boot, lijkt de wind wat rustiger dan gisteren en het is compleet bewolkt. Op de brug van de Stena Britannica aangekomen daarentegen lijkt ons optimisme betreffende de wind iets te voorbarig. De windmeter leest nu al 23 knopen (windkracht 6) en we zijn het zeegat nog niet eens uit. Wanneer we de strekdam passeren neemt de wind zoals verwacht nog meer toe. Toch zijn we nog geen vijf minuten begonnen wanneer de eerste bruinvis wordt gespot. Dit zorgt voor het nodige optimisme. Snel volgen de tweede en de derde waarneming. De vaargeul van de haven van Harwich lijkt een populair gebied en de waarnemingen stapelen zich op. Maar liefst 22 waarnemingen in de eerste twee uur, bestaande uit 28 dieren! Toch hebben zowel Esther als ik het gevoel dat we een hoop dieren missen. We tellen een hoop enkele dieren. Hoewel dit voor bruinvissen zeker niet uitzonderlijk is, hebben we het gevoel dat we een aantal stellen voor één dier aanzien. Bovendien is ondertussen de wind toegenomen tot windkracht 7-8 en is de zee veranderd in een golvende, schuimende massa. Als het windstil was geweest hadden we het pas echt druk gehad. We zien namelijk geen dieren verder dan 400 meter, wat te danken moet zijn aan de weersomstandigheden.
Na de eerste drukte valt ineens een stille periode aan wanneer we het heldere, diepe deel van onze overtocht bereiken. Bovendien beginnen de golven dusdanig te groeien dat verder zoeken waanzin lijkt. Drie uur zoeken resulteert in één waarneming en de vermoeidheid van het vruchteloos turen begint toe te slaan. Een lunchpauze geeft ons de gelegenheid om onze ogen te laten rusten en ons op te peppen met een bakje koffie. Als de bruinvissen zich houden aan hun gewoontelijke seizoensgebonden distributiepatroon, dan zou de Nederlandse kustregio interessant kunnen worden. Jammerlijk genoeg levert het naderen van de kust niet het aantal gewenste waarnemingen op. Het is pas wanneer we de Tweede Maasvlakte naderen, dat de situatie veranderd. Gelijk aan de Britse kust, begint het nu weer waarnemingen te regenen. Zowel Esther als ik zijn druk aan het schrijven en hebben het gevoel dat we hierdoor weer een aantal waarnemingen missen in dit ‘drukbevolkte’ gebied. Zeven waarnemingen in het laatste half uur voor de kust. Opvallend is dat een hoop dieren worden gezien vlakbij de steenstort van de Tweede Maasvlakte en in de stroomnaad voor de strekdam van Hoek van Holland. Op de valreep wordt er nog één dier gezien vlak voor het strandje waar ik op de heenweg de zeehond scoorde.
Het eindresultaat: 5 bruinvissen op de heenweg en 42 dieren op te terugweg. Een opvallend verschil. Ook zijn er opmerkelijk veel dieren geteld in de kustgebieden. Dit bevestigt de trend dat bruinvissen in de wintermaanden zich dichter onder de kust ophouden.
Beleef het buiten!
Geschreven door: Ernst Schrijver
