17
jan
2022
Walvissen zijn geen vissen en zorgen niet voor een afname van de visstand, integendeel! Walvissen leveren wereldwijd een essentiële bijdrage aan de visstanden. Hoe meer walvissen, hoe meer vis.
Dat walvissen geen vissen zijn, wist je waarschijnlijk al en dolfijnen ook niet. Maar bruinvissen, ook walvisachtigen, worden vaak nog wel beschouwd als vissen en niet als zoogdieren. Grotendeels komt dit door de naam. Zie ook onze interactieve folder de Zeeuwse walvis.
Een ander misverstand is dat walvissen ervoor zorgen dat er minder vis in onze oceanen zwemt. Dit misverstand willen we graag nader toelichten.
Voor de wereldwijde grootschalige visvangst in de eerste helft van de 20e eeuw startte, was er nog niet echt sprake van enorme overbevissing. Pas toen de industrialisatie van de visserij zich heel sterk ontwikkelde, zoals bijvoorbeeld in Monterey ( Californië, USA) (denk aan het boek van Cannery row van John Steinbeck) en schepen enorme vangsten mee naar huis namen, begon wereldwijd de overbevissing haar tol te eisen. Er werd toe zoveel vis (m.n. sardine) gevangen dat er weinig over bleef. De overbevissing was zo groot zelfs dat de fabrieken in Monterey, om vis in te blikken, hun deuren moesten sluiten. Er was simpelweg niet genoeg vis meer om de fabrieken draaiende te houden.
Norman Meijers schreef in zijn boek ‘Draaiboek voor een leefbare aarde’ ook al over de sterk afnemende visstanden, veroorzaakte door te intensieve visserij, in 1985. De walvisstand was toen ook al ver op haar retour en kan dit niet veroorzaakt hebben.
Een nog belangrijker argument is dat walvissen ook belangrijke bemesters van de oceanen zijn. De drijvende walvismest zorgt er voor dat de eerste schakel van de mariene voedselkringloop, het fytoplankton, de nodige nutriënten krijgt. Dat is meteen ook op de plek waar de zon schijnt. Het zoöplankton (o.a. krill) leeft hier weer van en vormt zelf weer voedsel voor voor diverse vissoorten en zoogdieren, zoals pinguïns, zeehonden en walvissen.
De krill paradox
Dat walvissen te veel vis en krill eten en daarmee de oceanen uitputten is ingegeven door een gebrek aan kennis. Ze zorgen er juist voor dat er meer krill en vis komt. Dit wordt ook wel de krill paradox genoemd. Uit moderne satellietbeelden van de NASA blijkt dat er zelfs sprake is van enorme toename planktongroei op de trekroutes van walvissen.
Ralph Chami van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) neemt dit effect zelfs mee in zijn berekening van hoeveel een walvis waard is.
Wil je meer weten over de relaties tussen walvissen, plankton, vissen en de oceanen? Speel dan de WhalePoo Seamulation. Een interactieve webpagina waar jij zelf achter de knoppen zit en het aantal walvissen weer kunt laten toenemen. Klik hier of op de afbeelding hiernaast om te starten.