Noordzee BLOG 2022
Noordzeeblog 10 en september 2022
Nog maar net vrijwilliger en dan al de mogelijkheid om als observer mee te gaan. Super cool en onwijs veel zin in.
Op de terminal
De ervaren observer voor deze trip was Frank zelf.
Ik kwam ruim op tijd aan in de haven van Hoek van Holland waar Frank al in de vertrekhal zat te wachten. Bij de receptie op de Britannica hebben we ons aangemeld. Het schijnt dat de Britannica 250 meter lang is, de langste ferry ter wereld. Haar zusje, de Hollandica, is 6 cm korter. Ik denk dat de Britten dit zo hebben geregeld 🙂 Grappig is dat alles en iedereen hier brits is. Qua passagiers is het erg rustig aan boord en in de vertrekhal. Geen Schiphol taferelen.
We drinken eerst nog een kop koffie in de mess voordat we de brug opgaan. De Engelse crew is super vriendelijk en geïnteresseerd. Ze herkennen Frank nog van zijn eerdere surveys. We installeren ons, Frank stuurboord, ik bakboord. Mijn tablet werkt niet helemaal mee maar dat mag de pret niet drukken. Heel snel spot ik mijn eerste bruinvis. Wel bijzonder dat je van 30 meter hoog die kleine dieren toch goed kan spotten. Nu hadden we ook veel geluk met het weer. Weinig wind, praktisch geen golven en onbewolkt. Maar qua bruinvissen bleef het aan mijn kant rustig. Gelukkig spotte Frank er nog wel 4. Verder hebben we veel vogels en een paar zeehonden gespot.
Gegeten aan boord en daarna naar het Captain Fryatt guesthouse gelopen. Een echt dorpscafé met de mogelijkheid om te slapen. We hebben nog geprobeerd om op mijn tablet de geolocatie te activeren, maar helaas is dat niet gelukt.
De volgende ochtend met positieve energie naar de Hollandica gelopen. Hier alles weer in het Nederlands. Ook deze crew was super vriendelijk en behulpzaam. De weer condities waren bijna gelijk aan die van gisteren. Weinig wind, iets meer golfslag en bewolking, maar nog steeds droog. Helaas op de hele terugreis geen enkele bruinvis gezien. Wel veel afval en vogels. Misschien dat ik daar wat meer oog voor had bij gebrek aan bruinvissen. Frank en ik hadden in ieder geval weinig hoop meer dat we nog iets zouden spotten. Maar de aanhouder wint. In de laatste 30 minuten was het geluk aan onze kant en zag ik toch nog 2 bruinvissen met elkaar aan het zwemmen. Als klap op de vuurpijl zag Frank daarna er ook nog 1. Dit was een hele mooie afsluiting van een mooie trip. Ik ga graag nog een keer mee.
Noordzeeblog 13 en 14 augustus
Of ik het weekend van 13/14 aug vrij wil houden om mee bruinvissen en andere walvisachtigen te observeren op de Stena Line ferry naar UK? Duh! Natuurlijk! Helemaal klaar voor mijn eerste Stena Line Survey avontuur, wacht ik -ruim een uur te vroeg en nog nahijgend van de hitte buiten- in de heerlijk koele terminal van Stena Line in Hoek van Holland op Ernst. Hij is de first observer. Wat wil zeggen dat Ernst dus al flink wat bruinvissen op de Noordzee geteld heeft. Zijn ervaring en scherpe oog zullen dit weekend nog maar eens blijken.
Zaterdag 13 aug om 13.00u ontmoet ik Ernst in de terminal. Samen lopen we door via de douane en de security waarna we ons moeten melden op dek 9 van het immens grote schip de Brittanica. Daar krijgen we nog een laatste check vooraleer we ons mogen begeven naar het hoogste dek: dek 12. Waar het dus allemaal gebeurt… De weercondities zijn erg gunstig, gelukkig. In de grote stuurhut bevindt zich centraal gelegen het heiligdom van de kapitein en zijn stuurman(nen), en links en rechts daarvan mogen Ernst en ik plaatsnemen. We hebben dus een eigen bakboord/ stuurboord kantoor, zeg maar. Op meer dan 30m hoogte. Spannend! We halen onze verrekijkers boven en zijn er helemaal klaar voor.
Niet lang na vertrek merkt Ernst de eerste bruinvissen op. Ik moet toegeven, als fanatiek spotter van aan de kant op de Oosterschelde, dat dit toch een heel ander soort van kijken is. Omdat we zo hoog boven het water staan, en omdat de Noordzee gewoon heel anders is dan de Oosterschelde, is het voor mij een leuke, nieuwe uitdaging om bruinvissen te leren spotten. Op een gegeven moment zagen we zelfs van op die 30m hoogte een paar bruinvissen nét onder het wateroppervlak zwemmend, wauw! Bijzonder! Ernst zag ook een volledig uit het water springend individu, wat op de Noordzee een stuk zeldzamer blijkt te zijn dan op de Oosterschelde. De meeste bruinvissen zijn vandaag trouwens gespot in het ´Nederlandse´ deel van de Noordzee.
Zelf spot ik ook een paar bruinvissen. Samen (vooral dankzij Ernst) spotten we op deze heenreis naar Harwich in totaal 15 bruinvissen. Helaas spotten we meer ballonnen, maar daarover later meer*. Naast bruinvissen en ballonnen zien we ook tal van Jan-van-Genten, Noordse stormvogels, drieteenmeeuwen en zeekoeten (deze laatsten lijken een beetje op horizontale pinguïns).
Omstreeks 20u (UK-tijd) meren we aan in het desolate Parkeston, van waar we nog een uurtje moeten wandelen naar onze B&B nabij Harwich. We besluiten om snel nog iets te gaan drinken voor bedtijd. Na deze lange dag gaan we moe maar tevreden naar bed.
´s Ochtends om 06.45u staat er een heerlijk ontbijt klaar, en om 07.15u gaan we weer op pad richting de haven van het nog steeds desolate Parkeston. Om 08.10u checken we in op de Hollandica. Om 09.00u zijn we weer onderweg richting Nederland. Zowel gisteren als vandaag worden we hartelijk ontvangen door de bemanning. @Stena Line: hartelijk dank hiervoor. Kort na vertrek ziet Ernst al een moeder-kalf paar zwemmen. Tijdens de tocht, die we overigens opnieuw in zeer goede weersomstandigheden beginnen, worden er naast volwassen exemplaren ook nog meerdere moeder-kalf paren gespot. Ernst weet een paar zelfs vast te leggen op foto. Heerlijk om te zien, telkens weer.
Vandaag zien we in totaal eveneens 15 bruinvissen (opnieuw: voornamelijk dankzij het geoefende oog van Ernst). De ferry vaart circa 35-40km/u dus het moment dat je iets zien, ben je er haast ook al meteen weer voorbij. Maar de mooie zeevogels (wederom Jan van Genten, zeekoeten, Noordse stormvogels, …) laten zich makkelijker fotograferen. En terugkomend op eerder in deze tekst: helaas hebben we ook op deze tocht veel ballonnen gezien. Meer ballonnen dan bruinvissen. Naar schatting komen er jaarlijks een kwart miljoen (!!!!) ballonnen in de Noordzee terecht.
*Lieve allemaal, ballonnen zijn ontzettend leuk en dragen bij tot de klassieke feestdecoratie zoals menig onder ons die kennen, maar weet alsjeblieft dat elke ballon die de lucht in gaat, op een dag ook weer naar beneden komt. Ook de duurdere, ´biologisch afbreekbare´ exemplaren. Zeezoogdieren, zoals bruinvissen, dolfijnen en zeehonden maar ook vogels en vissen zien dit ballon- afval aan voor voedsel en raken verstrikt in de ballonlinten of -resten. Voor mij was het de eerste keer op de Noordzee, en ik was verbaasd over de hoeveelheid ballonnen die ik heb gezien.
Graag bedank ik Ernst nogmaals voor het gezellige en leerrijke weekend. Ook de bemanning van de Stena Line wil ik nogmaals hartelijk bedanken voor de goede zorgen.
@Noordzee-bruinvissen: graag tot een volgende keer!
Natacha Vercammen
Noordzee Blog 13 en 14 juli 2022
Een paar weken geleden hadden Frank en ik een aantal data ’s ‘gereserveerd’ voor mijn eerste Stena Line monitoring. Goed het weer in de gaten houden (met name de wind). Het was nog wel even spannend, de voorspellingen wezen ons op meer toenemende wind…. Gelukkig zwakte de wind iets af en werden de voorspellingen weer beter. We konden gaan!
Met verrekijker, vogel- en walvisgids op zak, trof ik Frank op Utrecht Centraal om samen de reis naar Hoek van Holland te vervolgen. Onder het genot van een kop koffie en wat frambozen uit eigen tuin, vertelde Frank wat anekdotes en schetste hij een beeld van wat mij te wachten stond. Wat zullen we tegenkomen dit keer? Omdat ik veel verhalen had gelezen en gehoord over de Stena-line monitoring, keek ik echt uit naar deze twee dagen. Dit keer mocht ik mee!
Eenmaal aan boord van de Britannica werden we vriendelijk ontvangen en begeleid naar de brug (ofwel stuurhut). Super geregeld allemaal en wat een ruimte! De bakboord-kant zal mijn monitoringsplaats voor de komende twee dagen zijn. Frank keek uit over de stuurboord kant. Met een brug van 33 meter breed was het alleen mogelijk om met elkaar te communiceren door te schreeuwen of te zwaaien, niet echt een optie. Daarom kwamen Frank en ik elkaar regelmatig opzoeken voor wat gezelligheid of wanneer er een waarneming gedeeld moest worden.
Het eerste uur beloofde veel goeds, Frank had al snel een groep aalscholvers met onder het oppervlak een bruinvis gespot. Dat is 1! Eenmaal de haven van Harwich in zicht, stond de teller nog steeds op 1… Het was een rustige overtocht waarin ik genoeg tijd kreeg om de waarnemingsapp op de tablet eigen te maken. En om niet te vergeten, van het uitzicht te genieten! Tijdens de overtocht noteerde we ook zeevogels, denk hierbij aan grote & kleine mantelmeeuwen, zilvermeeuwen, kokmeeuwen, jan-van-genten enz. prachtig om te zien hoe de jan-van-genten over het water scheuren en hoe de meeuwen als acrobaten met de wind spelen.
Om kwart voor 8 waren we aangekomen in de haven van Harwich. Te voet gingen we naar Captain Fryatt Guesthouse, een gezellige pub waar Frank en ik met het ‘enige-echte’ Rugvin kaartspel ons hebben vermaakt. Frank had maar liefst 5 potjes pesten nodig om één keer te winnen. En ik begreep niets van zijn ingestudeerde goocheltrucjes… mindf*ck.
De volgende ochtend waren we weer vroeg aan boord, dit keer van de Hollandica. Exact hetzelfde schip, alleen Nederlandse bemanning en gewoontes. Het was prachtig weer met weinig wind, zal dat meer bruinvissen opleveren? De rustige zee maakte het spotten van alles makkelijker, veel helium ballonen (of resten er van), sepia’s, wieren, (dode) zeevogels en, jawel, maar liefst 3 bruinvissen! Geweldig om ze op zo een manier te zien.
Door de crew van Stena-line werden we beide keren hartelijk ontvangen en waren ze erg betrokken en benieuwd naar wat we allemaal tijdens de overtocht waren tegengekomen. Ik kreeg de indruk dat ze volledig gewend waren aan onze aanwezigheid, fijn gevoel. Het was een leuke ervaring die ik nog veel vaker over zou willen doen!
Selina
Noordzee Blog 11 en 12 juni 2022
Zaterdag 11 juni
Met Nynke heb ik afgesproken in de vertrekhal van de Stena Line. Even denk ik dat er uitzonderlijk veel voetpassagiers mee zullen varen wanneer ik samen met de andere metroreizigers de metro uit stap bij Hoek van Holland haven, maar ik ben de enige die de vertrekhal binnen loopt. Op het schip is het wel druk, maar de meeste passagiers hebben hun auto mee. In de rustige vertrekhal zie Nynke direct zitten, we zwaaien. Het is de eerste keer dat ik deze reis samen met haar maak en aangezien zij de observer is dankzij wie de Noordzee tellingen 17 jaar geleden begonnen als afstudeerproject heb ik het mooie vooruitzicht een heleboel verhalen over 17 jaar aan ervaringen te horen.
Op deze veerboot, op de heenweg varen we met de Stena Britannica, is alles op slag geheel Brits, we melden ons bij de informatiebalie en krijgen pasjes voor de lift. Na een snelle check krijgen we onze paspoorten, met een grote glimlach en knipoog van de man achter de balie, verkeerd om terug. Een enthousiaste vrouw herkent Nynke direct, ze had haar naam al zien staan. Het is leuk te merken dat de bemanning van de Stena Line ons na onze jaren van afwezigheid door corona weer zo hartelijk ontvangt.
Zaterdag 11 juni
We starten de tablet en de app waarin we de data over onze waarnemingen, over het schip en over de weersomstandigheden kunnen invoeren. Op een scherm lezen we af dat de windsterkte en windrichting af. Er staat een windkracht 3 vandaag. De zee is dan ook niet spiegelglad, maar de omstandigheden zijn goed genoeg om bruinvissen te kunnen zien. Wanneer we langs het officiële startpunt zijn gevaren loop ik naar mijn plekje aan de bakboord kant van het schip. Nauwelijks ben ik gaan zitten wanneer Nynke al roept dat ze een bruinvis ziet. Yes! Ik loop naar haar toe om de tablet te overhandigen waarop zij haar waarneming kan invoeren en natuurlijk hoop ik ook een glimp van de bruinvis op te vangen. Mijn ogen turen naar een verkeerd stuk zee en ik mis hem. Nog voor ik terug loop zie ik echter iets zwemmen recht voor het schip. ´Nog eentje! Nee, twee!´
Nu al geslaagd
Een van de bruinvissen lijkt geen haast te hebben om zo snel mogelijk weg te komen van het schip, maar zwemt ons rustig tegemoet. Van bovenaf kunnen wij goed zien hoe rustig hij onder het wateroppervlak rond dartelt, nog geen 15 minuten onderweg en de trip is wat ons betreft nu al geslaagd. Ik loop weer terug naar mijn kant. Door een combinatie van getijdestroming en wind worden er lijnen op het wateroppervlak gevormd, de grote verscheidenheid aan ´zeeschappen´ verwondert me elke keer. Maar we zien geen bruinvissen, weinig vogels (Nynke spot onder andere nog enkele Jan-van-Genten, ik zie weinig anders dan zo nu en dan een meevliegende Mantelmeeuw) en we zien zelfs vrijwel geen troep in zee drijven. Elk half uur vullen we de waarnemingsomstandigheden in. De windkracht loopt op van 3, naar 4. Aangezien ik het midden op zee koud krijg drink ik hete kopjes thee die de glazen van mijn zonnebril doen beslaan. Een ander schip meldt zich ergens en wat waarschijnlijk zijn naam is galmt meerdere malen over de burg: ´Wishfull thinking, wishfull thinking, wishfull thinking´. Met gedachten vol hoop zien we hoe de lucht zich langzaam vult met wolken die samen met de zon een lichtspel tonen op zee, we zien hoe de zee door de aanwezigheid van steeds meer sediment veranderd in een groene misosoep met roodbruine wolken, maar we zien de rest van de dag geen bruinvissen meertablet.
Zondag 12 juni
De weersomstandigheden lijken wat beter te zijn dan gisteren. We beginnen de dag met windkracht 2, maar later loopt deze toch weer op naar windkracht 3. De zee ziet er rustiger uit dan je op basis hiervan zou verwachten. Er zijn wat wolkjes en de zee golft zonder dat dat tot schuimkoppen leidt. Gefocust op de eerste paar honderd meter vanaf de boot kijk ik niet veel naar de horizon. Wanneer ik op kijk valt me op hoe druk het is op zee, de stuurman is druk bezig met het ontwijken van schepen die op dit moment nog op vele kilometers van ons af varen. Vlak voor de twee windmolenparken waar we tussendoor zullen varen zie ik de eerste bruinvis voor het schip weg duiken. Het is maar een fractie van een seconde in een zee van tijd. Hij komt geen tweede keer boven dus op basis van dit ene moment vul ik de gegevens over de waarneming in.
We nemen even pauze voor een fotoshoot: Sinds kort zijn er namelijk op de Nederlandse Stena Line twee stuurvrouwen. Dat is in deze mannenwereld toch nog wel heel bijzonder. Nu wij ook mee varen en het totaal aantal vrouwen op de brug dus vier is, is een mijlpaal bereikt en dat gaan we natuurlijk vastleggen. Voor de foto, maar ondertussen ook echt, speuren we de zee af met onze verrekijkers terwijl een van de mannelijke bemanningsleden foto’s maakt.
Vandaag zien we wat meer afval, met name een aantal zilveren ballonen vallen ons op, en ongeveer halverwege de route is de zee plotseling een half uur lang getatoeëerd met lange stroken zeewier. We tellen verspreid over de rest van de dag nog vier bruinvissen en ook nog twee zeehonden. Sommigen zien we net zo vluchtig als de eerste die ik zag, anderen komen een paar keer boven en kunnen we wat beter bekijken. Vlak voor de Nederlandse kust cirkelen honderden vogels waaronder allerlei soorten meeuwen en enkele aalscholvers boven waarschijnlijke scholen vissen. Met mijn verrekijker zoek ik naar bruinvissen die meegenieten van het feestmaal, maar ik vind ze niet. Ondanks dat de grote groepen bruinvissen die ik nog hoopte te zien weg blijven zit ik na dit bijzondere weekend nagenietend in de trein naar huis.
