Wereldprimeur: Internationale Walvisteldag op 7 september
Op zondag 7 september vindt de eerste Internationale Walvisteldag plaats. Wat begon als een nationaal initiatief van Stichting Rugvin, is in een jaar tijd uitgegroeid tot een wereldwijde actie. Burgers en onderzoekers tellen die dag samen walvisachtigen op verschillende plekken in de wereld. Van de Noordzeekust tot de kusten langs de Stille en Atlantische Oceaan.
De Internationale Walvisteldag is een initiatief van Stichting Rugvin, die in Nederland walvisachtigen monitort en onderzoekt. “Veel mensen beseffen niet dat er walvisachtigen zoals bruinvissen, dolfijnen en zelfs bultruggen voor onze kust leven. Ze leven grotendeels onder het wateroppervlak en blijven daardoor vaak onzichtbaar,” zegt Nicolle van Groningen van Stichting Rugvin.
Schoonheid zeeleven
Dat nu organisaties wereldwijd tegelijk gaan tellen, is belangrijk volgens Rugvin. “Samen krijgen we een veel beter beeld van de populaties en we maken mensen vooral bewust van de aanwezigheid en schoonheid van het zeeleven”, aldus van Groningen. Daarnaast staan walvisachtigen aan de basis van een gezonde zee en oceaan Vanuit de Verenigde Staten doet het team van Monterey Whale Watch mee, dat dagelijks walvissen spot voor de kust van Californië. Ook vanuit Schotland is er enthousiasme: zowel op het vasteland als op de Hebriden en de Shetland eilanden sluiten organisaties zich aan, waaronder “WDC Shorewatch”, “Blue Connect” en de “Hebridean Whale and Dolphin Trust”.
Nieuwe traditie
“Het is inspirerend om te zien hoe we vanuit verschillende hoeken van de wereld één gezamenlijke missie delen,” aldus van Groningen. “De Internationale Walvisteldag is een vorm van Citizen Science waar we wereldwijd burgers en onderzoekers oproepen om tegelijk walvisachtigen te gaan tellen. Het is de start van een jaarlijkse traditie die verder zal groeien en een grotere impact zal krijgen . Alle waarnemingen samen geven een uniek beeld van waar de dieren gezien zijn, welke soorten en hoeveel. Hoe meer ogen op zee, hoe meer we kunnen leren en ontdekken over de walvisachtigen. Alle mensen die meedoen leveren hiermee een waardevolle bijdrage aan de wetenschap.”
Hele Noordzeekust en Waddenzee
Ook in Nederland wordt er op 7 september weer actief geteld, met walvistelplaatsen langs de hele Noordzeekust en dit jaar voor het eerst ook/aan? in de Waddenzee. Tijdens de Nationale Walvisteldag van vorig jaar zagen ruim tweehonderd vrijwilligers zo’n 60 walvisachtigen, vooral bruinvissen en enkele dolfijnen. In de Oosterschelde werden echter opvallend minder bruinvissen geteld ten opzichte van het jaar ervoor.
Adoptie
Om de kwetsbare populatie in de Oosterschelde te steunen startte Stichting Rugvin een adoptieprogramma voor bruinvissen. Mensen krijgen dan een adoptiecertificaat en een regelmatige update van hoe het met ‘hun’ “Zeeuwse walvis” gaat. De telling van dit jaar moet duidelijk maken hoe het nu gaat met de walvisachtigen in de Oosterschelde, de Waddenzee en aan de Nederlandse kust. Maar alles staat of valt met het weer. “We kunnen maanden voorbereiden, honderden vrijwilligers klaar hebben staan, maar als de windkracht boven 3 beaufort uitkomt en daarmee de golven te hoog worden krijgen we een vertekend beeld. En dan schuiven we de telling in Nederland een week op”.
Tel mee
Iedereen kan meetellen op zondag 7 september 2025. Of je nu een ervaren spotter bent of gewoon nieuwsgierig. Je hoeft niet aangesloten te zijn bij een organisatie. Ook vanaf je vakantieadres aan zee kun je meetellen. Deelnemers krijgen een observatieformulier, instructies over hoe je resultaten deelt met de onderzoekers en informatie over leuke spotplaatsen langs de Nederlandse kust. Kijk hiervoor op:
