Veel bruinvissen gespot op 4/5 mei in Noordzee
Met het mooie rustige weer (Bft 2-3) van de afgelopen dagen zaten de spotters op de Stena Line op rozen. In totaal werden er 92 bruinvissen gezien tijdens tocht van 4 – 5 mei jl. Maar liefst 60 dieren op de heenweg (Stena Hollandica) en 32 op de terugweg (Stena Britannica). Dit brengt het totaal van 2014 op 169 bruinvissen. Ook werd er onderweg nog een gewone zeehond waargenomen. Helaas zijn er dit jaar nog geen witsnuitdolfijnen waargenomen.
Hieronder de blog van deze trip:
4 en 5 mei 2014 Sea of plenty
Stena Hollandica afgemeerd in Hoek van Holland (foto: Ernst Schrijver)
In tegenstelling tot vorig jaar zijn we dit voorjaar al geruime tijd verwend met relatief warm, rustig en droog weer. Afgelopen “maart” hebben we vanwege de belachelijke hoeveelheid wind pas kunnen tellen in het eerste weekeind van april. De weersvoorspellingen gaven in het begin van mei de perfecte gelegenheid voor een monitoringstrip. Rustig weer, gemengd met een tikje bewolking. Marret en ik besloten de eerste kans die mei ons gaf meteen te benutten. Deze keuze zou zeker geen windeieren leggen.
Ik denk dat het voor de eerste keer in een jaar tijd is dat ik zonder vrees voor slecht uitpakkende weersvoorspellingen in de bus zit op weg naar Hoek van Holland. De voorspellingen komen de hele week al precies uit en bij aankomst bevestigen de stil hangende vlaggen van de Stena Haven mijn vertrouwen. Nadat ik Marret ontmoet heb, kunnen we beiden niet wachten. Het vertrek kan ons niet vroeg genoeg komen.
Tijdens het uitvaren van de Nieuwe Waterweg gedraagt het water zich nog wat onrustig. Dit komt door het getij wat zich een weg tegen de stroming aan het in vechten is. Na het passeren van de Tweede Maasvlakte kalmeert het water en maken we ons op voor de eerste waarnemingen. Deze laten niet lang op zich wachten en de kop is er af door een waarneming van een trio bruinvissen. Al snel volgt de tweede waarneming en begint het “werk”. Binnen een uur staat de teller al op ongeveer dertig bruinvissen, waarvan er één zich prachtig onder water laat zien terwijl hij voor de boot uit zwemt. In het heldere water kantelt de bruinvis zich op haar zij en gunt ze ons een zeldzame blik op haar kop en ogen. Natuurlijk gebeuren deze dingen meestal als je ze niet verwacht en de camera dus niet klaar hebt. Dit maken ze echte niet minder betoverend.
Vlak als een biljartlaken (foto: Ernst Schrijver)
Ondanks dat de zon voor ons begint te bewegen, hebben we dankzij het gladde water geen last van de weerspiegeling. In tegendeel. De donkere bruinvissen steken met dit tegenlicht nog beter af van het lichte wateroppervlak. Gelukkig zijn er veel bruinvissen te zien. Van de vogels moeten we het op deze trip niet hebben. Het gebrek aan wind zorgt er voor dat de vogels die niet druk aan het broeden zijn zich niet makkelijk kunnen verplaatsen over zee. Hierdoor blijven de gewoonlijke waarneming van algemene zeevogelsoorten zoals jan van genten, noordse stormvogels en drieteenmeeuwen uit. Na ongeveer twee uur neemt de mate waarin we bruinvissen observeren af en valt er zelfs een stilte in. We zijn gebrand om eindelijk weer eens witsnuitdolfijnen te vinden. We hebben namelijk het diepe heldere water voorbij de kustregio bereikt. Hier hebben we al vaker dolfijnen waargenomen en het zou fijn zijn om de eerste waarneming van 2014 te verzilveren. Het is alleen niet de vin van een dolfijn die ons weer in actie roept. Plotseling duiken er weer bruinvissen op en zijn we weer enige tijd druk bezig met observeren, schrijven en het maken van foto’s.
Eén van de dappere (foto: Ernst Schrijver)
In tegenstelling tot vorig jaar hebben we nog geen bruinvissen met kalfjes waargenomen. Toch zouden een aantal van de dieren die we hebben geobserveerd wel hoogzwanger moeten zijn. Wanneer we de Engelse wateren binnenvaren houden de waarnemingen op. Hoewel de omstandigheden “verslechteren” naar sea state 2-3 en de zakkende zon voor wat weerspiegeling begint te zorgen, hebben we niet het gevoel dat we dieren missen. Het lijkt wel alsof in dit gedeelte van de Noorzee de hoeveelheid bruinvissen momenteel lager ligt. Tot aan de haven in Harwich worden dan ook geen bruinvissen meer geteld. Toch hebben we met een zestigtal dieren het bewijs geleverd dat ook in een warmere mei dan vorig jaar het Nederlandse deel van de Noordzee nog steeds in trek is bij onze eigen kleine walvisachtige: de bruinvis.
Gevuld met motivatie en inspiratie door de telling van gisteren maken we ons vandaag weer op voor wat lijkt een rustige overtocht terug naar Nederland. De score van gisteren is zeker het vermelden waard bij de bemanning van de Britannica. De bemanningsleden op de brug koesteren een trots dat normaliter de score van het Britse schip hoger uitpakt dan dat van haar Hollandse zusje. Deze keer daarentegen zullen we toch echt ons best moeten doen om dat voor elkaar te krijgen. We zullen het in ieder geval proberen.
Hoewel de omstandigheden op het eerste gezicht prima lijken, zorgen de korte golfjes, gegarneerd met een goede dosis tegenlicht toch wel voor lastige omstandigheden voor observeren. De eerste twee uur van de overtocht verloopt dan ook zonder een waarneming. Dan is het het kopje van een gewone zeehond die de stilte doorbreekt. Hoewel het gebrek aan bruinvissen in dit gebied geen verrassing is, gezien de resultaten van gisteren, doet dit de waarnemer wel vaak aan zijn of haar kunnen twijfelen. Toch zien we op afstand verscheidene vogels en afval op het water, hetgeen toch aanduidt dat we goed aan het kijken zijn.
Toch meldt de eerste bruinvis zich pas halverwege de overtocht. Deze waarneming wordt snel gevolgd door nog één. Het vertrouwen zit er weer goed in maar helaas blijft het nu weer een tijd stil. De zee vlakt weer af naar een geweldige sea state 1 tot 0. Vreemd genoeg blijven de waarnemingen bij min of meer hetzelfde water als gisteren, met dezelfde dan niet betere omstandigheden, uit. De bevindingen van gisteren zijn dus geen garantie voor succes vandaag. Hoewel we ons nu een kilometer of 15 ten zuiden van het transect van gisteren begeven is het toch onbegrijpelijk dat we geen bruinvissen zien. Gisteren verzopen we er in deze regio in. Toch lijken de dieren er echt niet te zijn. Nog steeds zien we iedere handschoen, fles of verdwaalde zeekoet al in de verte opdoemen.
We hebben nog ongeveer anderhalf uur te gaan tot Hoek van Holland en de tijd begint nu een beetje op te raken. De dieren kunnen toch niet verdwenen zijn? Toch is daar dan ineens weer leven in de brouwerij. Er beginnen meer en meer jan van genten op te duiken. Meestal een goed teken. Ook zien we in de verte een aantal trawlers. In dit gebied zit blijkbaar genoeg vis.
De beste spotters van de Noordzee (foto: Ernst Schrijver)
Precies waar het nu zo logisch lijkt, beginnen we weer bruinvissen te zien. En veel ook! Binnen no-time is de schaarste van zoeven vergeten en staan Marrit en ik weer permanent te schrijven. Naast het normale zwemgedrag, zien we ook een hoop dieren “loggen” ofwel roerloos aan het oppervlak liggen. Dit gedrag wordt veel waargenomen tijdens stil weer. De dieren lijken wel te zonnen, wat alleen in alle rust te doen is in kalm weer. Gedurende een uur worden er eigenlijk non-stop dieren gezien. Dan ineens is het, ongeveer een half uur voor de monding van de Nieuwe Waterweg, gedaan met de pret. Het heeft mij in ieder geval niet lang genoeg geduurd. Ik had graag wat langer gebleven.
Het einde van een geweldige Stena-telling (foto: Ernst Schrijver)
De teller blijft staan op een enorme score van 92 bruinvissen totaal, waarvan 60 gisteren en 32 vandaag. Kalfjes zijn niet geobserveerd, en hoewel het leeuwendeel van de waarnemingen bestond uit één dier, zijn er groepen van drie en zelfs één groep van vier dieren geobserveerd. Mijn theorie van vorig jaar lijkt nu een beetje op wankele poten te staan. Toen dacht ik dat de grote hoeveelheid geobserveerde bruinvissen in de zomermaanden te danken was aan het late voorjaar en de daardoor niet doorgezette migratie naar het noorden. Dit jaar daarentegen is het voorjaar zeer zacht en de watertemperatuur is nu al even hoog als vorig jaar medio juni. De komende maanden zullen dus zeer interessant gaan worden.
Geschreven door: Ernst Schrijver
