Noordzee Stena Line Blog
26 en 27 oktober 2024 Een rustig weekend.
Het vertrek
In de vertrekhal in Hoek van Holland ontmoette ik Saskia. Allebei hadden we lang gereisd. Zowel in het OV als op de weg was het behoorlijk druk geweest. Het was dan ook een prachtige zaterdag en voor veel mensen het begin van de vakantie. Ook op de Stena line checkten er veel meer voetpassagiers in dan normaal.
Ik had hoge verwachtingen, windfinder had niet vaak zo weinig wind voorspeld. Eenmaal onderweg werden we ook niet teleurgesteld. De zee was prachtig kalm, kabbelend, maar zonder de afleiding van witte kopjes. Er waren echter ook weinig andere afleidingen want we zagen het eerste deel van de reis weinig vogels om te noteren, geen afval en geen bruinvissen. Wel zagen we een aantal keer een zeehondenkopje op het wateroppervlak dobberen en net op tijd voor de boot wegduiken. Elk half uur kwam Saskia langs om de weersomstandigheden te noteren. In de kolom ´sea state´ konden we steeds een mooie ´1´ invullen. Wat betreft de visibilty hadden we echter minder geluk deze reis. Vanaf het begin was het heiig en omdat we moeite hadden te bepalen hoever we nou precies konden kijken vroegen we zo nu en de bemanning om hulp. Op de radar was een groot schip te zien dat we nog goed konden zien: op zo´n 4 km afstand bleek het schip te varen. Van een ander schip dat niet veel verderop zichtbaar zou moeten zijn zagen we echter helemaal niets! Zo’n zes kilometer ver konden we kijken.
De eerder zo blauwe lucht betrok na een paar uur. Voor onze ogen was het heerlijk om naar het vlakke grijze water te kijken zonder de schittering van de zon. Vanuit de verte zag ik een golf op ons afkomen. Omdat de zee verder zo grijs en kalm was leek deze lange sliert van verhoogd water eerst behoorlijk indrukwekkend, toen we er echter overheen voeren bleek deze door een ander schip gecreëerde onregelmatigheid een golfje van niets. De visibility verslechterde geleidelijk. Zolang we nog een paar km vooruit konden kijken verwachten we niet dat het echt van invloed zou zijn op onze telling. Plotseling kwamen we echter in een dichte mist terecht. Mist op zee is altijd magisch, maar als er nu op 200 meter afstand een bruinvis opdook zouden we die zeker niet zien. Gelukkig was ons avontuur door de wolken van korte duur. Toen we er aan de andere kant weer uitkwamen was de lucht voor ons helderder dan we tot zo ver hadden gezien. In de verte verscheen een windmolenpark aan de horizon. De hemel was nog steeds grijs en hoewel we de zon niet konden zien wisten we dat het niet lang meer zou duren voordat de zon zou ondergaan.
De eerste waarneming
Even later vingen mijn ogen echter een onregelmatigheid op in het watervlak. Ik liet mijn ogen even op het stukje zee rusten en een paar seconden wist ik het zeker: een bruinvis!!
Saskia kwam snel mijn kant op zodat we samen van deze eerste waarneming konden genieten. Maar hier bleef het niet bij, binnen een minuut of tien zagen we zeker zeven bruinvissen tegen de richting van het schip in langs ons zwemmen. We konden ze vaak een paar keer adem zien halen en langzaam richting de verte zien verdwijnen voordat de volgende alweer vlakbij ons opdook. Enkelen zwommen alleen, anderen met z’n tweeën naast elkaar. Een prachtige afsluiting van deze eerste dag. Na deze plotselinge drukte hadden we nog een klein uur genoeg licht om verder te turen. Met langere tussenpozen dit keer telden we nog twee bruinvissen voordat we besloten de survey voor vandaag af te sluiten. Omdat het toch donker was aten we lekker rustig aan onze avondmaaltijd. Tegen de tijd dat we terug kwamen op de brug werden we omringd door de vrolijke lichtjes van de containerschepen die tegenover Harwich werden volgeladen. We waren het er over eens dat de dag voorbij was gevlogen en hoe heerlijk en bijzonder het was om weer met de Stena Line mee te mogen varen!
Door het gebruikelijke tijdsverschil en daarnaast ook het verzetten van de klok hadden we een heerlijk lange nacht, ondanks dat mijn wekker al om half 7 ging. Ook op de terugweg hadden we een heerlijk kalme zee en bovendien geen onderbrekingen meer door dichte mist. Vlak voor de lunch schoten er twee bruinvissen langs. We besloten om de beurt te gaan eten en aten allebei zo snel mogelijk om niets te missen, maar gedurende deze tijd gebeurde er weinig. En zo keken we uur na uur door zonder dat er veel veranderde. Op den duur zagen we wel hier en daar een wit kopje van brekende golfjes verschijnen en ook voelde ik het schip heel langzaam op en neer deinen. Het stelde weinig voor, maar de windkracht die op de schermen stond weergegeven bevestigde dat het inderdaad iets harder was gaan waaien. Met Hoek van Holland al in zicht zagen we nog een laatste bruinvis die op dook waar een jagende Jan van Gent net recht naar beneden de zee in was gedoken. Toch nog een mooie afsluiter van deze verder erg rustige dag!
Saskia en Kora
21 en 22 september 2024 Een weekend met veel eerste ervaringen.
Geïnteresseerde Stena Line medewerkers en douane hielpen ons op 21 september vlot aan boord en daar werden we ook nog van een lunch voorzien alvorens we ons op de brug installeerden. Het schip vertrok om 14.15 Nederlandse tijd en voordat we het havenhoofd bereikten had Ernst al een paar bruinvissen gezien. Ook zagen we in het havengebied een gewone zeehond, aalscholvers, diverse meeuwen en een paar zwanen. Het was een droge zonnige dag en het strand van Hoek van Holland had heel wat badgasten.
Op zee gekomen hadden we meer golfslag dan verwacht op basis van de voorspellingen. Deels veroorzaakt door schepen maar grotendeels had dit een natuurlijke oorzaak. Na 14:00 UTC was het wateroppervlak een stuk rustiger. We kwamen weinig dieren op zee tegen. We zagen blauwe reiger, meeuwen en volwassen jan van gent met jongen. Ernst spotte in die kalme zee nog een bruinvis en Ina vlot daarop nog twee bruinvissen. Er kwam een tijd lang wier voorbij drijven waarvan sommige clusters als vlot functioneerden voor plastic en visnetmateriaal. Ook dreef er hout en plastic afval. De zee werd nog kalmer en het felle zonlicht op het water maakte observeren aan bakboord behoorlijk inspannend. Het was echter nog steeds erg stil op zee en we kwamen lange tijd geen vogel of ander dier tegen. Na 16:30 UTC verdween de zon en werd het observeren over het gladde water veel makkelijker maar het bleef tot het einde van de tocht op zee ontbreken aan waarnemingen van dieren. In de haven van Harwich meerden we aan. Net na 18:00 UTC bedankten we de bemanning voor hun gastvrijheid en verlieten we het schip. We wandelden in het donker in ruim 3 kwartier naar hotel The Bottle Kiln in Dovercourt.
Op 22 september verlieten we om 7 uur plaatselijke tijd ons hotel. We liepen terug naar Harwich haven en gingen daar aan boord van de Stena Britannica. Ernst ontdekte in het havengebied al 3 bruinvissen en Ina zag ze even later ook in het ondiepe water van de haven. Nabij een boei zag Ernst nog meer bruinvissen, het bleken een moeder en kalf te zijn. Er stond op zee meer wind dan de dag ervoor en dan was voorspeld. Het was ook enigszins heiig en er viel af een toe spatje water (op de door Ernst voor vertrek opgepoetste ruiten van de brug) maar het bleef de hele tocht een kalme zee. Dat het niet zonnig was maakte het observeren aangenaam. We passeerden containerschepen, zeilbootjes, vissersschepen en zagen veel vrachtschepen op de horizon. Ook voeren we op grote afstand langs windmolenparken en boorplatforms met werkschepen. Tegen twaalven UTC zagen we eindelijk wat leven boven zee, Er vlogen jan van gent en kleine mantelmeeuw. Er dreef een ballon en een sepia langs en Ernst ontdekte weer 2 bruinvissen. Aan stuurboordzijde waren intussen 34 vrachtschepen te zien. Een grote jager, 4 bruinvissen en een zeehond werden door Ernst gespot en kort daarop werd door Ina ook een bruinvis gezien. Even later ziet Ina minstens 5, mogelijk 7 bruinvissen. Daarna, nog ruim voor het havenhoofd van Hoek van Holland, zag Ernst een stern, 2 kleine jagers en 3 bruinvissen. Verderop zag Ina nog weer een bruinvis. Nog 2 bruinvissen werden door Ina gespot alvorens het havenhoofd, eindpunt van de survey, werd bereikt. Na het aanmeren werd de bemanning bedankt voor aangenaam verblijf op het schip om de telling uit te voeren en verlieten we de veerboot en gingen huiswaarts.
Ina
Stena Line Hoek van Holland – Harwich (08 – 09 juni 2024)
Voor mij begon de dag al vroeg: eerst drie uur in het openbaar vervoer naar Hoek van Holland en vervolgens bijna zeven uur op de boot naar Harwich. Maar de lange reis had een belangrijk doel: bruinvissen tellen. Ik had er enorm veel zin in!
Eenmaal aangekomen in Hoek van Holland ontmoette ik Kora, de eerste observant. Na een korte introductie gingen we meteen aan boord van de Stena Hollandica. Het observeren van bruinvissen vindt plaats op de brug van het schip, waar ook de kapitein zich bevindt. De bemanning was ontzettend vriendelijk en ook enthousiast over het onderzoek; ik voelde me meteen thuis! Helaas waren de omstandigheden niet ideaal om bruinvissen te spotten – er waren vrij hoge golven en het was behoorlijk bewolkt. Toch spotte Kora na een tijdje de eerste bruinvis, maar ik kon hem helaas niet meer zien; hij verdween meteen weer. Ook de tweede bruinvis die Kora had gespot kon ik niet goed waarnemen. Ze waren een beetje verlegen volgens mij. Na een paar uur was het tijd voor avondeten. We mochten in de crewmess eten, wat ik erg leuk vond omdat het mij een kleine indruk gaf in het leven op een boot.
Na het avondeten gingen we weer observeren.
Helaas zagen we geen bruinvissen meer. Ik was toch wel verbaast hoe snel de tijd voorbij ging. Zes uur naar de open oceaan kijken klinkt best lang, maar het viel enorm mee! Ik vond het best leuk en rustgevend.
Uiteindelijk kwamen we in Harwich aan. Op aanraden van de bemanning besloten Kora en ik naar het hotel in Harwich te lopen via de North Sea Route. Het was fijn om buiten in de frisse lucht te lopen, nadat na bijna zeven uur binnen te hebben gezeten. En zo zie je immers wat van je omgeving! Harwich zelf is best een kleine stad, en omdat we pas rond 21.00 aankwamen was het ook best rustig, behalve bij de pubs! De muziek en het geroezemoes kon je al van een afstand horen.
Vroeg opstaan
Na twaalf uur in Engeland vertrokken we de volgende ochtend weer vroeg, deze keer op de Stena Britannica. Het weer was iets beter dan de dag daarvoor, dus ik had goede hoop om een bruinvis te zien. En uiteindelijk was het wachten de moeite waard, want na een tijdje zag ik mijn eerste bruinvis! Hij (of zij?) zwom redelijk langzaam en dicht bij het wateroppervlak, dus je kon het dier best goed zien. Nou, mijn dag was helemaal gemaakt na deze observatie. Kora zag die dag nog vier andere bruinvissen. Elke keer dat ze er eentje zag, rende ik haar kant op, maar toen waren ze al verdwenen. In totaal hebben we dus zeven bruinvissen gezien, wat misschien niet heel veel is, maar voor mij maakte dat niet zoveel uit. ik vond het nog steeds een geweldige ervaring en ik hoop dat ik toekomst nog een keertje mee kan gaan!
Venus
Stena Line Hoek van Holland – Harwich (09-10 mei 2024)
Op 9 mei kom ik ‘s ochtends aan in een grijs ogend Hoek van Holland. Maar de verwachting is dat hier snel verandering in zal komen want de weersvoorspelling is goed. Zo goed zelfs dat de 2-daagse survey aan boord van de Stenaline naar Harwich gepland staat. Even na twaalven ontmoet ik Nynke, zij zal de survey leiden. Na een korte introductie checken we in.
Eenmaal aan boord nemen wij plaats in ons ‘kantoor’ met spectaculair panoramisch uitzicht (de brug), en starten de survey.
Het weer stelt niet teleur. Er is nauwelijks wind en het zicht is uitstekend! Dat loont, vrijwel meteen zien we bruinvissen. En we blijven ze zien gedurende de overtocht, resulterend in een totaal van 15 waarnemingen.
De terugreis 10 mei 2024
De volgende dag is het weer nog beter. Bij vertrek staat er geen wind en we zien een uitgestrekte gladde watervlakte voor ons. Alles wat je nodig hebt om een flink aantal bruinvissen te tellen!
Jammer genoeg kunnen we dag 1 niet overtreffen. Onze eindstand blijft steken op een totaal van 14 bruinvissen. Hoewel we qua kwantiteit net wat inleverden deed dat niets af aan de kwaliteit van de waarnemingen. Meerdere keren zien we een paar relaxte bruinvissen loggen aan het oppervlakte. Wat een plaatje!
Naast bruinvissen konden we ook zeehonden (grijze en gewone), en een verscheidenheid aan vogels (verschillende soorten meeuwen, sternachtigen, Jan van Genten) aan onze lijst toevoegen. Leuk, zo’n divers beeld!
Maar dit ging helaas ook op voor het afval. Er dreef een assortiment van rommel rond waaronder viskisten, stukken plastic, jerrycans, en visboeien.
Desondanks kijken we bij aankomst in Hoek van Holland terug op een succesvolle survey met loggende bruinvissen op ons netvlies.
Kirsten
Stena Line Hoek van Holland – Harwich (19-20 maart 2024)
Na eindelijk weer een de zee te gaan in 2024, werd dit meteen ook wel een opmerkelijk tocht. Onder redlikgeode omstandigheden vertrok ik met Linde met de Stena Britannica vanuit Hoek van holland naar Harwich. Vrij snel zag Linde een eerste bruinvis. Maar daar bleef het bij. Ook qua zeevogels en zeehonden, bleef het beperkt tot geringe aantallen.
Voor de terugweg hoopten we op grotere aantallen. En die kwamen ook enigszins onverwachts, gezien het resultaat van de vorige dag, gelukkig wel.
We zagen direct al na de gang op volle zee enige bruinvissen, halfweg z, en dit herhaalde zich regelmatig. Alleen ongeveer halfweg zagen we gedurende een ruim uur geen enkele vogel of bruinvis. Ook meenden we zeker een kalf en een juveniele bruinvis te hebben waargenomen.
Op het blote oog zagen we bijna de gehele tocht overal windmolens. Ik kon mij niet herinneren tijdens een Stena tocht zoveel, en bijna voortdurend rond mij heen windmolens te zien, Het aantal stijgt enorm.
Frank
Stena Line Hoek van Holland – Harwich (1-2 december): Een zeer rustige survey waar de Noordzee haar bewoners voornamelijk voor zichzelf hield.
Op 1 december vertrok ik al vroeg van huis om naar Hoek van Holland te reizen. Ik mocht voor het eerst als 2e observer mee aan boord van de Stena Line richting Harwich. Ruim op tijd aangekomen had ik tijd om nogmaals het protocol door te lezen. Rond de middag ontmoet ik Ronald, (de eerste observer van de survey), en hij licht mij verder in over de gang van zaken. We checken in en gaan aan boord.
Vanaf de brug zien we van dichtbij hoe de ferry ontmeert en ongeveer 25 minuten later wordt de survey gestart. Binnen het eerste half uur ziet Ronald 2 bruinvissen! Maar….. daar blijft het bij. Op onze heenreis zien we geen bruinvissen of andere walvisachtigen meer. Wel zien we een verscheidenheid aan prachtige vogels; verschillende soorten meeuwen, zeekoeten en gracieuze Jan van Genten. Om de sporadische waarneming van een zeehond die een boei bleek te zijn niet te vergeten. Aan het einde van de middag worden we getrakteerd op een prachtige zonsondergang waarna na enige tijd de survey wordt beëindigd.
We zijn hoopvol voor de terugreis. Wensen om een verdubbeling van het aantal waarnemingen is niet teveel gevraagd toch!?
De volgende ochtend vertrekken we vanuit onze “inn” richting de haven. Dan is het meteen duidelijk dat het een uitdaging zal worden. Het is mistig. We kunnen het schip bij aankomst in de haven nog net zien liggen. We verlaten Harwich om 9:00 (zonder er iets van te zien…) en starten de survey na ongeveer 20 minuten. Het ziet wit, witter, witst, maar rond 10:30 begint het op te klaren. Het doorkomen van de zon brengt mooie plaatjes van wolkenvlokken die vlak boven het groen-blauwe water hangen met zich mee.
Het is wederom een vogelrijke dag (meeuwen, Jan van Genten en roodkeelduikers). Maar ook vandaag zijn de walvisachtigen alles behalve talrijk. Om 10:45 zie ik iets door het water glijden wat een bruinvis geweest zou kunnen zijn. Helaas betreft het een fractie van een seconde en zie ik het daarna niet nogmaals. Op een verloren stronk hout, maar jammer genoeg ook plastic en papier na, blijft het water leeg. We beëindigen de survey bij binnenkomst in de haven van Hoek van Holland. Die gewenste verdubbeling werd een halvering (op zijn best). Maar het unieke uitzicht vanaf de brug op het strand van Hoek van Holland, dat tjokvol zat met meeuwen, was een prachtige afsluiting van een zeer bijzondere overtocht. Geen data (of een beetje data) is ook data, op naar de volgende survey!
Kirsten
Zaterdag 9 september en zondag 10 september reisden Daniel Beuker en Gina Hazebroek op de Stena line tussen Hoek van Holland en Harwich (VK). Een succesvolle survey met wel 133 bruinvissen!
Op zaterdag 9 september begon de survey vanuit Hoek van Holland om 14.30 uur. De weersomstandigheden zaten mee met een kalme zee en een felle zon. Op sommige plekken was er op afstand mist, dit heeft de telling echter niet belemmerd. Want binnen 10 minuten was het al raak, de eerste bruinvissen werden waargenomen. Met een totaal van 61 bruinvissen was het eerste anderhalf uur een groot succes. Uiteindelijk werd er een groepje van 5 tot 8 zeezoogdieren gespot, met veel wit water leek het net alsof ze sprongen. Mijn eerste gedachten gingen meteen uit naar dolfijnen, na goed kijken bleken het toch bruinvissen te zijn. Naast bruinvissen zijn ook veel vogels waargenomen, zoals de Jan-van-gent, kleine mantelmeeuw, zeekoet, alk en de Noordse stormvogel. En natuurlijk zijn er ook wat grijze en gewone zeehonden gespot. Toen de haven binnen werd binnen gevaren was de survey gestopt met een totaal van 83 bruinvissen! Helaas was er in de haven een dood zeezoogdier waargenomen, hoogstwaarschijnlijk een bruinvis.
De terugreis
Na de succesvolle heenreis reisden Daniel en Gina met volle hoop terug naar Hoek van Holland op 10 september, deze keer op de Stena Line Britannica. ’s Ochtends vroeg om 9.15 uur Engelse tijd begon de survey. De terugreis was iets minder druk, na ongeveer een uur waren er drie bruinvissen gezien. Toen veranderde het ineens, tussen 10.45 en 11:15 uur werden honderden vogels waargenomen. De meest voorkomende waren zeekoeten en alken met ca. 500+ individuen. Daarnaast waren er ook Jan-van-genten, aalscholvers, visdieven en 7 verschillende meeuwensoorten. Vlak daarna werden 11 bruinvissen gezien. Na dit drukke uur werd het weer wat rustiger. Met een verrekijker werd de zee gescand en opeens werd een groep bruinvissen waargenomen. Eerst maar 2 bruinvissen gezien en er kwamen steeds meer naar boven. Ongeveer 1000 meter vanaf de Stena Line zwommen wel 8 bruinvissen! Uiteindelijk was de Nederlandse kust weer inzicht, met minder waarnemingen dan de heenreis was het einde van de survey bijna bereikt. Maar toch waren er nog 27 bruinvissen gezien in het laatste uur, wat uiteindelijk een totaal aantal maakten van 50 bruinvissen op de terugreis.
Zwerfafval
Naast de vele aantallen bruinvissen en vogels was er jammer genoeg ook zwerfafval aanwezig. Wat opviel was houten pallets, heliumballonen, plastic flessen, een melkpak en zelfs een voetbal. Een wat treuriger gedeelte van deze geweldige survey. Dit was mijn eerste survey, ik ben erg dankbaar voor Stichting Rugvin en Stena Line voor deze ervaring, iets wat ik nooit ga vergeten en zeker nog vaker wil doen!
Gina Hazebroek
Buitengaats doken al snel de eerste bruinvissen op. Tot aan de shipping lane tussen het continent en Engeland hielden ze ons flink bezig. Van de een na de andere observatie noteerden we aantallen, de richting waarin ze zwemmen, de gesteldheid van de zee en de wind. Zo noteerden we 94 bruinvissen. Sommigen in kleine groepjes, vaak alleen, veel ruim vooruit, soms vlak voor de boeg waar ze zelfs onder water zwemmend te zien waren. Na het passeren van de shipping lane, waar het erg rustig was, hield het zo’n beetje op. Frappant, en het geeft te denken: is het water aan die kant te troebel? Zit er daar minder vis? Is er sprake van meer verstoring dan aan de andere kant? Heeft het windmolenpark er misschien iets mee te maken? Zo op het eerste gezicht zijn er geen duidelijke verschillen tussen de ene en de andere kant van de lijn, en hebben we dus niet een echt antwoord. Een grote data set van observaties over meerdere jaren is nodig om dit soort vragen duidelijk te kunnen beantwoorden.
We turven de zeevogels die we tegenkomen. Erg weinig zeekoeten en roodkeelduikers, en nog minder Noordse stormvogels. Jan van Genten dobberen vaak op het water en hebben moeite om op deze windstille dag zichzelf in de lucht te houden. Laat staan dat die stormvogels dat kunnen! Een stel zeekoeten rust uit op een pallet. Langgerekte bruinvissen die langdurig aan de oppervlakte drijven blijken vaak grijze zeehonden te zijn. We komen twee relaxte zeehonden tegen die hun gevangen rog en horsmakreel net aan het oppeuzelen zijn als ons gevaarte voorbij stoomt.
Aan elkaar gebonden drijvende jerrycans geeft ons te denken; wie heeft die overboord gezet en gaat iemand ze ergens weer oppikken? Opvallend is het aantal luchtballonnen van feestvierders die in de zee neergestreken zijn en daar ronddobberen. “Jammer dat iemand die niet gewoon aan het touwtje heeft willen vasthouden en in de recycle container heeft opgeruimd.”
De terugweg naar Hoek van Holland is niet anders. Eerst is het erg rustig, zelfs uitermate weinig zeevogels; een paar verdwaalde of laat aankomende boerenzwaluwen boven zee. De tweede helft des te drukker: 114 bruinvissen! Een paar bemanningsleden zoekt stevig mee met hun verrekijkers; een ervaren zeemansoog pikt snel ongewone vormen op die zo nu en dan boven water of op de golven opduiken. Met een totaal van 209 is dit de op één na productiefste survey qua bruinvis observaties sinds Stichting Rugvin die is gaan doen in 2005. Alleen in 2011 zijn er meer geteld, maar dan in de maand april. Maar qua andere walvisachtigen hadden anderen meer geluk dan wij: geen witsnuitdolfijn, geen gewone dolfijn, zelfs niet een verdwaalde bultrug of dwergvinvis, of zelfs maar een klapmuts of walrus. We moeten natuurlijk wat te hopen overhouden voor een volgende survey.
Richting de kust wordt het wat heiig en voegen we ons tussen de containerschepen en andere vrachtschepen die opstomen naar Europoort en havens richting België. Met ongekend gemak draait de Britannica om haar as en meert zachtjes zijwaarts aan met de boeg richting zee, alsof het een klein motorbootje is. 2x 8 uren non-stop turen, turven en noteren zit er op!
Gert
18 – 19 maart 2023 Het gemis van de bruinvis
‘s Ochtends dringt het nog niet volledig tot ons door, maar eenmaal om half 12 aangekomen in Hoek van Holland, begint de gezonde spanning op te komen. De Stena Hollandica, een prachtschip van maar liefst 240 meter lang, wacht Naomi en Nynke op om met de walvismonitoring te starten. De monitoring vindt plaats vanaf de brug van het schip, op verdieping 12, daar waar de kapitein en stuurmannen het schip besturen.
Er wordt goed geluncht; energie moet aanwezig zijn om continue over het water heen te turen, zoekend naar enigszins een teken van leven. Voordat de haven uit het zicht raakt, worden de protocollen besproken. Wat houden we bij? Wanneer doet wie wat? Alle zaken worden uitgepland en er wordt secuur gewerkt. Uren achter elkaar staren we naar en over de zee uit. Hier en daar komt een werknemer een praatje maken en leer je veel over het schip, de bemanning en de vaarprocessen. We komen diverse weersomstandigheden tegen op de heenweg. Van regen tot zonnestralen en van strakblauw tot grijs van de wolken; we maken het allemaal mee. Er is kort één rugvin gespot door Nynke, Naomi haar éérste waarneming laat nog op zich wachten.
In Harwich is de wandelroute naar de hotel-pub combinatie zo voorbij. Onder het genot van een Guinness biertje wordt de Engelse cultuur geabsorbeerd en genieten we na van de boottocht.
De terugreis start vroeger; we checken weer in om acht uur in de ochtend. Wederom staan we tussen de bemanning, dit maal spreken ze Engels op de Stena Brittannica. Door de dag heen worden er twee verschillende zeehonden gespot; de gewone zeehond en de grijze zeehond. De gewone zeehond kwam dichtbij de boeg en was niet schuw! Twee bruinvissen zijn gespot door Nynke en de kapitein. Op de valreep, tijdens de aankomst bij de Nieuwe waterweg spotten we een groep van maar liefst 6 bruinvissen! Dit wordt vrolijk gevierd door ons beide. Wat een einde!
In totaal zijn er over het hele weekend 9 bruinvissen gespot. Normaliter zien we er veel meer in maart. Het gemis van de bruinvis wordt besproken aan boord. Waar zijn de bruinvissen? We hopen op hogere aantallen in april…
Naomi de Rooij
16 – 17 december 2022
Een lange reis
Na een reis van circa 4 uur vanuit onze woonplaatsen, toevallig beide in de provincie Groningen, komen we ondanks plotselinge treinuitval dan wel verkeersopstoppingen en omleidingen en onafhankelijk van elkaar toch op de afgesproken tijd aan in de vertrekhal van de Stena Line. Als nieuweling/ pensionado krijg ik een korte spoedcursus rugvinwaarnemen, vervolgens gaan we aan boord van de Britannica die met 241 meter lengte naar verluid het grootste vracht- en passagiersschip van Europa is. Het waarnemen doen we, zo genereus aangeboden door Stena Line, vanaf de brug die door voorgangers al in zoveel superlatieven is beschreven, want het uitzicht vanuit deze 32 m brede ‘besturingszaal’ op de 12de etage en pal aan de voorkant van het schip is inderdaad magnifiek.
De weersomstandigheden zijn:
goed: droog, helder, half bewolkt, lichte bries, weinig deining en golfslag, met hier en daar kleine schuimkoppen, de temperatuur ligt rond het vriespunt. Hoewel we bij uitvaren van de haven al wel vogels zien, voornamelijk meeuwen, eist het rugvin spotten al direct alle aandacht op. En dat valt nog niet mee. Met een gangetje van zo’n 33 km per uur, of wel bijna 10 meter per seconde, gaat het allemaal vrij snel, en mijn aanname om aan mijn kant van het schip een strook van pakweg 500 meter te kunnen bestrijken moet ik al gauw omlaag bijstellen: vanaf 30 meter hoogte kijk ik toch vooral schuin/voor het schip, en hoe ver dat is is door gebrek aan referentiepunten ook moeilijk te bepalen.
Zo tuur ik al scannend een uur of 3 naar langs rollende golven, totdat op deze 7-uur durende overtocht het te donker wordt. Een rugvin zie ik helaas niet, maar enigszins tot mijn opluchting ziet ervaren Nynke ook niets. Wel praten we over mogelijke waarnemer-effecten (een ervarene ziet meer dan een beginner nietwaar), populatieschattingen (bruinvis) en wat er mogelijk meer te destilleren valt uit de al 17 jaar durende reeks van Rugvin waarnemingen.
Na overnachting in de op loopafstand van Harwich haven gelegen pub-met-kamers stappen we de volgende morgen aan boord van het identieke zusterschip Hollandica. Het weer is nog iets gunstiger dan de dag ervoor, met minder wind en vlakker water. De eerste uren zien we niets maar nabij een groot offshore windmolenpark ontwaar ik plots vlak voor het schip iets wat op een snel onderduikende rugvin lijkt. Even later ziet Nynke, en toegesneld ik ook, een paar bruinvissen, en daarna zij nog een. Dat blijkt gelijk ook de uiteindelijke score voor de hele reis te zijn, die tezamen minder dan 10 seconden heeft geduurd: aanzienlijk minder dus dan die van Xantha en Kora tijdens voorgaand survey op dit traject in november. Zeehonden zagen wij niet en de veel zeldzamere walvissen al helemaal niet. Opvallend, schepen waren er in overvloed: tankers en ander vrachtvervoer, maar geen enkel vissersschip op beide dagen. En positief: ook geen noemenswaardig drijvend afval.
Wandert Benthem
12 – 13 november 2022
Een dwergvinvis en nog veel meer moois!
Op zaterdag 12 november stapten wij, Kora en Xantha, aan boord van de Stena Line Britannica. Met een heuse ‘contractor’ badge en toegangscodes gingen we richting de brug. Tjee, wat een prachtig uitzicht heb je vanaf daar! In de ‘messroom´ verdiepten we ons in het protocol en rond 14:15 uur gingen de trossen los richting Harwich. Verrekijker, vogelgids, de telformulieren en de tablet lagen paraat zodat we die waar nodig in konden zetten. Of eigenlijk, de verrekijker gebruik je al vanaf minuut één want er is ontzettend veel te zien. In het eerste half uur zagen we vooral mantelmeeuwen, dook er een grijze zeehond op, zagen we de eerste alken/zeekoeten en werden we al getrakteerd op drie bruinvissen. Wat verder op zee zagen we jan van genten, wat een sierlijke vogels zijn dat toch. Iets na vijven zwom bruinvis nummer vier voorbij. Gezien het november is wordt het al relatief snel donker dus zo rond half zes werd het turen over zee al wat lastiger. Rond de schemer ontstonden er donkere wolken en kwam er een beetje mist opzetten: een heel mooi en mysterieus gezicht!
Einde van de heenreis
Toen de zee niet meer goed te zien was daalden we af naar dek zeven. Na een paar uurtjes kwamen we aan in Harwich. Even door de paspoortcontrole en toen op naar de Captain Fryatt Guesthouse. Prima nachtje en niet veel later stapten we zondag met veel zin aan boord van Stena Line Hollandica. Vandaag stond er een programma van ruim zeven uur surveilleren op de planning, leuk! Na een kennismaking met een deel van de bemanning vestigden we ons weer aan bakboord en stuurboord. In het eerste stuk zagen we erg veel mantelmeeuwen, wel geteld tien zeehonden en er vloog een groep van zo’n honderd rotganzen over. Wat een fijn begin van de dag!
Na ruim ander half uur varen vloog er opeens een bruin vogeltje voor het schip die héél snel vloog, het leek bijna alsof ie dacht: oeiii, ik moet heellll snel vliegen om het schip bij te houden.. Een vleugelslag van hier tot Tokio. Bladerend in de vogelgids kwam ik erachter dat het hoogstwaarschijnlijk om een stormvogeltje ging. Niet veel later zagen we enorm veel jan van genten, in één shift noteerden we er zestig! Prachtig om te zien hoe mooi ze vliegen en duiken. Tijdens de overtocht werden we regelmatig vergezeld door een groepje spreeuwen. Eén spreeuw daalde nog even neer op het schip (zie foto).
De terugreis
Al turend over zee zagen we rond twaalf uur (Nederlandse tijd) de eerste twee rugvinnen van die dag. Inmiddels was het rond lunchtijd en voeren we vlakbij de windmolenparken waar we vanwege het verbod om te vissen nog wel meer bruinvissen hoopten te zien: tja, wat zullen we doen? Naar de ‘messroom’ waar een lunch klaar staat of blijven we hier? We besloten al vrij snel dat we niets wilden missen dus we haalden later wel onze broodjes uit onze rugzakken tevoorschijn. Binnen een half uur zagen we de volgende zeven bruinvissen. Eerst een groepje van vier bruinvissen die prachtig zichtbaar voor de boeg langs zwommen. Daarna een groepje van minstens drie bruinvissen die druk heen en weer zwommen binnen een klein stukje zee. Hier was ongetwijfeld veel lekkers te vinden, wat een geluk! Toen brak er om kwart voor één echt een bizarre periode aan: Kora en ik zagen ineens voor het schip een lange rug én rugvin omhoog komen! Wow, dat was groot.. zeker geen dolfijn! Vrij snel wisten we dat het om een dwergvinvis ging, EEN DWERGVINVIS: hoe gaaf is dat! We waren helemaal euforisch. Nog voor alle data over de waarneming goed en wel in de tablet was vastgelegd kwamen er op verschillende plekken ook nog meer bruinvissen tevoorschijn.. Binnen twintig minuten na het zien van de dwergvinvis zagen we zeker acht bruinvissen. Wat een waarnemingen! Er vlogen nog twee drieteenmeeuwen voorbij en wat later zagen we nog twee groepen toendrarietganzen over vliegen waarbij ik pas thuis op de foto ontdekte dat er ook nog een brandgans tussen vloog.
Kora en ik konden daarna rustig bijkomen van de adrenaline die door ons lijf gierde want na de stukken rondom de windmolenparken werd het een stuk rustiger qua waarnemingen. Dus: tijd voor thee en lunch. Ruim voordat we de haven naderden telden we nog drie bruinvissen die plotseling in het oog sprongen doordat ze het licht van de avondzon heel mooi reflecteerden. Bij de havenmond van Hoek van Holland was er ook weer genoeg te zien, zo zag je bijvoorbeeld heel mooi de kentering. Al met al twee enorm geslaagde dagen!
Xantha
11-12 oktober 2022
Als observer mee!
Nog maar net vrijwilliger en dan al de mogelijkheid om als observer mee te gaan. Super cool en onwijs veel zin in.
Ik kwam ruim op tijd aan in de haven van Hoek van Holland waar Frank al in de vertrekhal zat te wachten. Bij de receptie op de Brittanica hebben we ons aangemeld. Het schijnt dat de Brittanica 250 meter lang is, de langste ferry ter wereld. Haar zusje, de Hollandica, is 6 cm korter. Ik denk dat de Britten dit zo hebben geregeld 🙂 Grappig is dat alles en iedereen hier brits is. Qua passagiers is het erg rustig aan boord en in de vertrekhal. Geen Schiphol taferelen.
We drinken eerst nog een kop koffie in de mess voordat we de brug opgaan. De Engelse crew is super vriendelijk en geïnteresseerd. Ze herkennen Frank nog van zijn eerdere surveys. We installeren ons, Frank stuurboord, ik bakboord. Mijn tablet werkt niet helemaal mee, maar dat mag de pret niet drukken. Heel snel spot ik mijn eerste bruinvis. Wel bijzonder dat je van 30 meter hoog die kleine dieren toch goed kan spotten. Nu hadden we ook veel geluk met het weer. Weinig wind, praktisch geen golven en onbewolkt. Maar qua bruinvissen bleef het aan mijn kant rustig. Gelukkig spotte Frank er nog wel 4. Verder hebben we veel vogels en een paar zeehonden gespot.
Captain Fryatt
Gegeten aan boord en daarna naar het Captain Fryatt guesthouse gelopen. Een echt dorpscafé met de mogelijkheid om te slapen. We hebben hier nog geprobeerd om op mijn tablet de GPS locatie te activeren, maar helaas is dat niet gelukt.
De terugreis
De volgende ochtend met positieve energie naar de Hollandica gelopen. Hier alles weer in het Nederlands. Ook deze crew was super vriendelijk en behulpzaam. De weer condities waren bijna gelijk aan die van gisteren. Weinig wind, iets meer golfslag en bewolking, maar nog steeds droog. Helaas op de hele terugreis geen enkele bruinvis gezien. Wel veel afval en vogels. Misschien dat ik daar wat meer oog voor had bij gebrek aan bruinvissen. Frank en ik hadden in ieder geval weinig hoop meer dat we nog iets zouden spotten. Maar de aanhouder wint. In de laatste 30 minuten was het geluk aan onze kant en zag ik toch nog 2 bruinvissen met elkaar aan het zwemmen. Als klap op de vuurpijl zag Frank daarna er ook nog 1. Dit was een hele mooie afsluiting van een mooie trip. Ik ga graag nog een keer mee.
Saskia
2 – 3 mei 2022
Weer op zee
Maandag 2 mei 2022,was het, na een lange afwezigheid in de COVID periode, eindelijk weer tijd om onze tassen in te pakken met verrekijkers en observatieformulieren! Op naar Hoek van Holland, om mee te varen met de Stena Line schepen en bruinvissen te spotten.
Op het moment van uitvaren is het weer nog beter dan de voorspellingen. Eerst staat er een klein beetje wind, maar al snel kijken we uit over een spiegelgladde zee. Na het uitvaren ziet Marije de eerste bruinvis. Fijn, het kon wel eens een goede score worden vandaag!
Voorjaar, gladde zee en al zo snel al een eerste bruinvis. Al snel volgt een tweede bruinvis, een derde, vierde. De hoogste aantallen bruinvissen scoren we in het middelste deel van de Noordzee. Soms zwemmen de bruinvissen alleen, soms in groepjes van twee of drie dieren.
Binnen een paar uur staat de score op 28 bruinvissen! Na de bruinvisdrukte in het middelste deel van de Noordzee stoppen de waarnemingen. De laatste uren zien we geen bruinvissen meer. We komen nog wel een aantal zeehonden tegen. Met deze spiegelgladde zee zien we goed het afval dat in zee drijft. Dit afval noteren we op ons `afval-observatieformulier´. Gedurende de hele reis zien we met regelmaat diverse meeuwensoorten, sternen, alken en zeekoeten en een enkele jan-van-genten.
Tevreden en enthousiast over de waarnemingen varen we de haren van Harwich binnen. We praten nog na over de app die we sinds kort gebruiken om waarnemingen direct digitaal in te voeren op tablets. Vandaag hebben we nog beide gedaan. Het gebruik van de app ging goed vandaag, dus morgen schakelen we helemaal over naar digitaal noteren. Handig en snel! Dat komt goed van pas bij zoveel waarnemingen. We hebben alle tijd nodig om over zee uit te kijken naar de volgende waarneming.
De vaartocht terug
We overnachten in Harwich en zijn de volgende ochtend weer vroeg aan boord. Vandaag varen we mee met de Stena Hollandica. Onze verwachtingen voor vandaag zijn hoog na zo’n mooi resultaat gisteren. Er is wel iets meer wind, maar niet meer dan 2 á 3 Bft. Prima omstandigheden om bruinvissen te spotten. Helaas zien we weinig. Het blijft deze dag bij twee keer een vluchtige observatie van één dier. Ook in het middelste deel van de Noordzee waar we gisteren zoveel dieren zagen (we varen wel iets zuidelijker vandaag), zien we vandaag niks. Vastbesloten om toch nog meer dieren te spotten blijven we fanatiek doorkijken tot in de haven van Hoek van Holland, maar helaas.. we zien ze vandaag niet meer.
Terugkijkend verbazen we ons over het verschil in aantallen tussen de twee dagen. Het maakt ons nieuwsgierig naar de resultaten van de komende surveys deze zomer. Gelukkig gaan er in juni weer Rugvin observers mee…
Nynke Osinga en Marije Siemensma