Deze dolfijnen worden maximaal 2,7 m lang. Ze hebben hoge puntige sikkelvormige rugvinnen en een kleurig (wit, bruin en zwart) zandloper patroon op hun flanken. De dieren lijken op het eerste gezicht veel op de Kaapse dolfijn (Delphinus capensis) die grotendeels een ander verspreidingsgebied heeft en enkel dicht bij de kust voorkomt.
Het zijn snelle en wendbare zwemmers. Ze komen vaak voor in enorme groepen en zijn in hun gedrag dan zeer uitbundig. Verschillende individuen springen dan uit het water. Ook vertoeven ze vaak met andere zeezoogdieren (zeeleeuwen) of voedende vogels.
De dieren leven van kleine schoolvissen, inktvis en krill.
De gewone dolfijn komt voor in de tropische tot gematigde zones van de Atlantische oceaan en dan zowel op het noordelijk als zuidelijk halfrond. En dan met name in de kustzones. Er bestaan verschillende subpopulaties.
Voor de Nederlandse kust worden gewone dolfijnen niet of nauwelijks gezien. Echter in 2020 verbleef (verblijft, vanaf 23 maart – … maart 2020) één gewone dolfijn geruime tijd in de haven van Harlingen. Op 22 november 2020 werd een groepje van waarschijnlijk drie dieren waargenomen nabij de Oosterscheldekering in de Noordzee. Een dag later werd er een dode gewone dolfijn aangetroffen in de Oosterschelde nabij Zierikzee. Weer een dag later werd een tweede dier levend gestrand nabij Breskens in de Westerschelde. het dier overleed korte tijd later. Of het om dezelfde dieren gaat is (nog) niet duideijk.
In 2018 is er ook een dier op het strand van Westerschouwen aangespoeld. In het noorden van de Noordzee zijn ze algemener.
Luister hier naar het geluid van de gewone dolfijn (Bron: Dosits.org /Sounds in the Sea).